Çocuklarda sorun çözme becerisinin geliştirilebilir bir şey olduğunu biliyor musunuz?Aslında düşündüğümüzde günlük yaşamımızda, okulda, işyerinde hatta evde sık sık sorunlar ile baş etmeye çalışıyoruz. Bazılarımız sorunların üstesinden pratik ve sistemli bir şekilde gelebilirken bazılarımız için aynı sorun, içinden çıkılması zor ve karmaşık olabiliyor. (19 Temmuz 2012 Perşembe)
Tıpkı okul yıllarındaki gibi; örneğin ben matematiği sevmezdim ama yine de her problemi herkesten önce çözüp parmak kaldıran çocukları içten içe kıskanırdım. Onun için bu kadar kolaysa benim için neden bu kadar zor diye düşünürdüm.
Çocukların problem çözme becerileri ile ilgili okuduğum kaynaklar “korumacı anne babaların çocuklarının problem çözme konusunda daha yetersiz oldukları” görüşünde.
Çocuk gelişimi ve eğitimi konusunda ilham veren fikirleri nedeniyle sık sık takip ettiğim John Fewings’in sitesinde bu konuda çok faydalı bilgilere rastladım:
Örneğin, ağaca topu kaçan, koltuğun arkasına bebeği düşen çocuğunuza sık sık “sen dur ben hallederim” demeyi tercih ediyorsanız çocuğunuzun problem çözme becerilerinin gelişmesine yardımcı olamıyorsunuz demektir. Fewings çocuğunuza düşünmesi için fırsat verin diyor. Yani, bu gibi durumlarda çocuğumuza bebeğini ya da topu nasıl alabiliriz sorusunu sorup, bu sorunun üstesinden nasıl gelebileceğini düşünmesi için ona fırsat verebiliriz. Sabırlı olmak ve çocuğu cesaretlendirmek çok önemli…
Fewings’e göre sorunları çözmek için izlememiz gereken iki önemli adım var: 1- Analiz; 2- Sentez
Analiz, problemi parçalara bölebilme becerisidir, problemin nasıl meydana geldiğini görmemize yardımcı olur.
Sentez: sorunun kaynağını anladıktan sonra parçaları yeniden bir araya getirerek çözüm bulabilme becerisidir.
Yani çocuğumuz bir sorun ile karşılaştığında, ona “Sorun nedir? Nasıl başladı? Sonra ne oldu?” gibi sorular sorarak problemi parçalara bölmesine ve analiz etmesine yardımcı olabiliriz. Sonrasında da parçaları bir araya getirip çözüm bulabilmesi için cesaretlendirebiliriz. Çocuğumuzun ürettiği çözümler mantıksız bile olsa en fazla “bunun gerçekten uygun bir fikir olduğundan emin misin?” gibi sorular sorarak konu hakkında biraz daha düşünmeye teşvik edebiliriz.
Fewings, - tüm gelişim alanlarında olduğu gibi- problem çözme becerisinin gelişmesinde de yine ana baba ve öğretmen tutumlarının etkili olduğunu hatırlatıyor.
Fewings’in evde kolaylıkla uygulayabileceğimiz önerileri var. Örneğin; çocuğunuzdan evde rutin olarak yapılan bir işi (sofra hazırlamak ya da çay demlemek gibi) gerçekleştirmek için gerekli adımları bir kâğıda yazmasını isteyin, çocuğunuz okuma yazma bilmiyorsa onun söylediklerini siz de yazabilirsiniz. Sonra hiç müdahale etmeden aynen çocuğunuzun söylediği adımları takip ederek bu görevi yerine getirin. Tamamladığınızda çocuğunuz ile bu süreci tartışın, eksiklikleri analiz etmesi, çözüm üretmesi için çocuğunuzu cesaretlendirin. Ancak bunu yaparken çocuğunuzun kendisini beceriksiz hissetmesine neden olacak eleştirilerden kaçının. Fewings bu egzersiz örneklerini çoğaltarak, çocukların sistemli olma ve problem çözme becerilerini geliştirebileceğimiz görüşünde. Böylelikle çocukların bilgi ve becerilerini kullanabilmeleri için onlara fırsat vermiş, bakış açılarını geliştirmiş oluruz.
Küçük yaşta edinilen problem çözme becerileri gerek okul hayatlarında, gerekse ileri yaşlarda; çocuklarımızın analitik düşünebilen, kararlarını kendi başına şekillendirebilen bireyler olmaları konusunda önemli rol oynayabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder